Muzikaal, avontuurlijk theater waarin de hypnotiserende macht van de zee doorklinkt

 

Premiere 10 juni 2006, Maastricht

 

De Vliegende Hollander zwerft rond op de wereldzeeën. De overmoedige Hollandse zeeman is hiertoe verdoemd nadat hij god heeft bespot. Eens in de zeven jaar mag hij het vasteland betreden om een vrouw te zoeken, die hem trouw is tot in de dood. Alleen dan wordt de banvloek verbroken.Kapiteinsdochter Senta hunkert naar avontuur en gaat op zijn huwelijksaanzoek in. Het afscheid van de veilige thuishaven blijkt echter moeilijker dan gedacht. Wint het verlangen naar vrijheid of de angst voor het onbekende?

In deze meeslepende voorstelling proberen de personages te ontsnappen aan de beklemming van het alledaagse. Zij ontdekken dat de geboden vrijheid niet alleen romantisch en verleidelijk is, maar ook eenzaam en weerbarstig. Net als de zee.

mariner1

llustratie © Gustave Dore (the rhyme of the ancient mariner)

Annechien Koerselman baseerde haar toneelstuk op het bekende operalibretto 'De Vliegende Hollander' van Richard Wagner. Over een mysterieuze kapitein die via een storm in contact komt met kapitein Daland, die een huwbare dochter Senta heeft. In ruil belooft de Hollander Daland edelstenen en goud. Op het vaste land is Senta in bezit van een eeuwenoud schilderij, dat De Vliegende Hollander verbeeldt en is hevig verliefd geworden op deze mythische man. Tot grote paniek van haar verloofde Erik, die niet kan verhinderen dat de vonk toch tussen Senta en Hollander overslaat. Echter voordat hun trouw voor eeuwig bezegeld kan worden, ontdekt De Vliegende Hollander het bestaan van Erik en verbreekt onmiddellijk de belofte. Senta stort zich vervolgens van de rotsen in zee om middels haar zelfmoord haar eeuwige trouw aan de Hollander te bewijzen. Daardoor verlost ze de Hollander van zijn banvloek.

Anders dan Wagner heeft Koerselman niet de driehoeksverhouding maar het thema van de eeuwigheid als uitgangspunt voor haar stuk genomen. Het liefdesdrama van deze Vliegende Hollander zou in feite tot in het oneindige doorgespeeld kunnen worden. In een zeemanscafé dromen zeelieden van hun leven op zee. Hun fantasie brengt de mythe van de onheilspellende Vliegende Hollander tot leven. Deze overmoedige zeeman is gedoemd tot het eeuwig bevaren van de wereldzeeën, omdat hij God ooit heeft bespot. Eens in de zeven jaar mag hij echter het vasteland betreden om een vrouw te zoeken, die hem trouw blijft tot in de dood. Alleen dan kan deze banvloek verbroken worden. Senta hunkert naar avontuur en gaat op zijn huwelijksaanzoek in. Wederzijdse liefde ontvlamt. Het definitieve afscheid van de zee blijkt voor de Hollander moeilijker dan gedacht. Wint het verlangen naar innerlijke vrijheid of de verslindende kracht van oneindige liefde?

De Vliegende Hollander verbeeldt een zeemanscafé van tijdelijke aard. Althans dat denken de bewoners van dit établissement. Zij fantaseren dat buiten de blauwe wanden een groots en meeslepend zeemansleven op hen ligt te wachten. Gaandeweg ontdekt de toeschouwer echter dat de zeelieden voor eeuwig in deze kroeg gevangen zitten. De mythe begint steeds opnieuw. De dood blijkt de oplossing niet

De Vliegende Hollander als odyssee van de liefde. Zo kun je de toneelversie van Annechien Koerselman samenvatten. Steeds opnieuw lopen de personages zich vast in dezelfde rondgang. Steeds opnieuw pogen ze zich te bevrijden. Hetzij via alcohol, hetzij via grootse verhalen over de gevaarlijke zee, hetzij via het verlangen naar oneindige liefde. Op die manier wordt er door iedereen een cyclische poging gedaan om het aardse bestaan tot mythische proporties te verheffen. Senta en de Vliegende Hollander vinden elkaar in hun identieke verlangen naar een allesverterende liefde, die even gevaarlijk als aantrekkelijk is als de zee.

04Hollander

Foto © Rikie Gorissen 

Credits Cast & Crew

Recensies

De Volkskrant, Marjan Buijs, 12 juni 2006

De kapitein en de vrouw treden uitzinnig in het huwelijk, maar al snel kan hij geen weerstand bieden aan zijn hang naar vrijheid. Zeven jaar later komt hij terug, ze zijn weer uitzinnig gelukkig, maar zij wil een duurzame liefde en vaart weg. Voorgoed. Dat einde is in Maastricht wonderschoon. We lopen met haar mee naar buiten, ze stapt in een bootje en we zien haar wegdrijven, zingend.
Het verlangen naar vrijheid en de hunkering naar allesverterende liefde, ze blijven elkaar voortdurend dwarszitten. Dit moet wel noodlottig aflopen. Dat noodlottige is voortdurend voelbaar. Hoe lekker er ook wordt gedold op de bruiloft, hoe niets ontziend de spelers elkaar ook met water besproeien en hoe meeslepend Sofie van Moll ons als ceremoniemeester ook door het verhaal loodst.
Aangenaam zomerspektakel.

VKVliegendeHoll

Photos De Vliegende Hollander © Rikie Gorissen

01Hollander 02Hollander 03Hollander 04Hollander 05Hollander 06Hollander 07Hollander 08Hollander