Brandbakkes

Details: Categorie: BRANDBAKKES

Een zwartgallige tragikomedie over het hedendaagse gezin

premiere 4 oktober 2008, Theater aan het Spui Den Haag

Op het eerste gezicht zijn vader, moeder, zoon en dochter een modelgezin. Maar dieper beschouwd gaan deze ouders en kinderen volledig aan elkaar voorbij. Zoon Koert vindt het gedrag van zijn vader en moeder onverdraaglijk. Hij speelt letterlijk met vuur door in de kelder brandbommen in elkaar te knutselen. Op één van zijn nachtelijke escapades gaat het mis en keert hij terug met een verbrand gezicht. De ouderlijke reactie daarop is allesbepalend voor de turbulente ontwikkelingen, die de familie vervolgens in de greep houden.

Brandbakkes is een zwartgallige tragi-komedie over het hedendaagse gezin, die de toeschouwer vanaf het eerste moment bij de strot grijpt en niet meer loslaat. Explosieve scènes, smeulend ongenoegen en een muzikale regie geven een onvergetelijk kijkje in de moderne familiekeuken, waar humor en wreedheid genadeloos langs elkaar schuren. De toneeltekst baarde veel opzien in Duitsland, en werd eerder in Nederland opgevoerd door Het Toneelhuis (2000) en De Theatercompagnie/Huis aan de Amstel (2002).

Brandbakkes van de Duitse auteur Marius von Mayenburg geeft een kijkje in de keuken van een hedendaags gezin. De familieleden praten voortdurend langs elkaar heen, zonder dat dat hun intentie is. Vaak hebben ze net te laat door wat er echt aan de hand is, welk ongenoegen er daadwerkelijk aan het smeulen is. Ondanks hun goede bedoelingen heeft hun reactie dan al een explosieve kettingreactie in gang gezet. Brandbakkes schetst kortom een steeds nadrukkelijk voelbaar wordende nachtmerrie, waar ieder gezin met puberende kinderen voor behoed hoopt te worden. Von Mayenburg liet zich voor zijn toneelstuk inspireren door andere literaire familiedrama’s zoals Orestes en The Cement Garden. Op basis daarvan schreef hij in loepzuivere elementaire scènes een hedendaags epos. Daarnaast gaf hij hoofdpersoon Koert wapens via citaten van één van de oudste Griekse filosofen: Herakleitos, wiens beroemde uitspraak "panta rhei" (alles stroomt) het meest bekend is.

Met deze voorstelling wil Annechien Koerselman het mechanisme laten zien hoe misverstanden en onbegrip tussen mensen soms kunnen culmineren tot iets onverwachts groots en explosiefs, terwijl er in eerste instantie slechts iets kleins en onschuldigs aan de hand leek. Soms hebben de personages in Brandbakkes intuïtief iets goed begrepen, maar in hun handelen daarnaar slaan ze de plank vervolgens mis. Ze bedoelen het goed, maar de uitwerking is omgekeerd.

In haar enscenering heeft Koerselman geprobeerd het tragikomische gehalte van dit soort situaties niet uit het oog te verliezen. Tijdens het repeteren aan de voorstelling lieten de regisseur, vormgevers en acteurs zich inspireren door vergelijkbare tragikomische familiefilms zoals Donnie Darko, The Ice Storm, Into the Wild en The Addams Family. Daarnaast zijn krantenartikelen en de strip Het Dagelijks Leven van Peter van Straaten inspiratiebron geweest. De vloer in het decor van Brandbakkes is in silhouetvorm gebaseerd op het schilderij “De Val de Opstandige Engelen” van de Pieter Breughel sr.

brandbakkesontwerp

foto en ontwerp © Yvon Muller

Brandbakkes (1997) was het eerste toneelstuk van de Duitse toneelschrijver Marius von Mayenburg (1972). Hij studeerde als toneelauteur aan de Hochschule der Künste Berlin. Inmiddels is hij een veelgespeeld en gelauwerd toneelschrijver in Duitsland, en heeft hij reeds een tiental stukken op zijn naam staan. Momenteel werkt hij als dramaturg en playwright-in-residence bij de "Berliner Schaubühne am Lehniner Platz". Voor Brandbakkes ontving hij in 1997 de Kleist-Förderpreis für junge Dramatik.

01brandbakkes

foto © Joris Jan Bos